Najczęściej zadawane pytania dotyczące bezpieczeństwa spawania - dymy i gazy spawalnicze

Czynniki wpływające na zdrowie: dymy spawalnicze

P: Jakie pierwiastki chemiczne znajdują się w dymach spawalniczych?
O: Najbardziej powszechnymi pierwiastkami występującymi w dymach spawalniczych są żelazo, mangan i krzem, a także te, które znajdują się w elektrodzie lub metalu rodzimym.

P: Kiedy dym spawalniczy może zawierać chrom lub nikiel?
O: Podczas spawania drutami do stali nierdzewnej i napawania.

P: Jak wpływa na zdrowie długotrwała, nadmierna ekspozycja na chrom lub nikiel?
O: Odnotowano przypadki astmy, a niektóre związki tych metali są uważane za przyczynę powstania raka płuc. Dlatego zaleca się podjęcie szczególnych środków ostrożności i maksymalne ograniczenie kontaktu z nimi.

P: Jak wpływa na zdrowie długotrwała, nadmierna ekspozycja na związki manganu?
O: Nadmierna ekspozycja na mangan może mieć wpływ na centralny układ nerwowy, powodując pogorszenie koordynacji, trudności w mówieniu i drżenie rąk lub nóg. Utrata zdrowia jest najczęściej nieodwracalna.

P: Jak wpływa na zdrowie długotrwały kontakt z dymem spawalniczym?
O: Sprawdź kartę charakterystyki danego materiału spawalniczego.

P: Jak wpływa na zdrowie długotrwała, nadmierna ekspozycja na związki cynku?
O: Nadmierna ekspozycja na cynk może spowodować tzw. gorączkę metaliczną i objawy podobne do grypy.

P: Co jest głównym źródłem cynku w dymach spawalniczych?
O: Cynk w dymach spawalniczych pochodzi zazwyczaj ze spawania stali ocynkowanej.

Ostrzeżenia

P: Gdzie można znaleźć instrukcje bezpieczeństwa dotyczące produktów spawalniczych, których używasz?
O: Każde źródło prądu spawalniczego i opakowanie materiału spawalniczego posiada etykietę ostrzegawczą, zawierającą szczegółowe instrukcje bezpieczeństwa dotyczące produktu.

P: Jakie informacje są zawarte w karcie charakterystyki materiału spawalniczego (SDS)?
O: Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej zawiera informacje o środkach ostrożności, których należy przestrzegać w celu bezpiecznego obchodzenia się z produktem i zakres jego stosowania. Zawiera ona również informacje o materiałach niebezpiecznych, użytych do produkcji produktu, opis potencjanego zagrożenia pożarem i wybuchem, dane dotyczące zagrożenia zdrowia i reaktywności chemicznej.

P: Gdzie można znaleźć kartę charakterystyki (SDS) używanego produktu?
O: Kartę można znaleźć na stronie internetowej Lincoln Electric, dostępnej pod adresem www.weldingsafety.com, używając np. kod QR na opakowaniu

P: Ponieważ dymy i gazy spawalnicze są niebezpieczne dla zdrowia, jakie kroki należy podjąć, aby się przed nimi zabezpieczyć?
O: 1) Stosować urządzenia odciągowe oraz wentylację powietrza w pomieszczeniu. 2) Stosować indywidualną ochronę dróg oddechowych (przyłbicę z respiratorem).

OSTRZEŻENIE IARC stwierdza, że dymy i promieniowanie UV, pochodzące ze spawania są rakotwórcze.  W trakcie używania produktu mogą powstawać gazy, zawierające niebezpieczne substancje.  Stosować urządzenia odciągowe, utrzymać czyste powietrze do oddychania. Stosować przyłbicę z respiratorem w przypadku silnej koncentracji dymów. Promieniowanie UV z łuku elektrycznego może uszkodzić oczy i poparzyć skórę. Stosować odpowiednią ochronę. Prąd elektryczny może zabić.  Nigdy nie dotykać urządzeń pod napięciem.

Sprawdź kartę charakterystyki SDS.

P: Jakie dodatkowe środki ostrożności powinny być przestrzegane?
O: Jeżeli materiały spawalnicze są używane w pomieszczeniach zamkniętych, należy użyć miejscowego odciągu. Jeśli produkty wymagające specjalnej wentylacji są używane na zewnątrz, może być wymagana przyłbica z respiratorem.

P: Jakie rodzaje produktów wymagają specjalnej wentylacji?
O: Produkty do spawania stali nierdzewnej i napawania.

Czynniki wpływające na zdrowie: gazy osłonowe

P: Jakie są potencjalne zagrożenia dla zdrowia związane z gazami osłonowymi stosowanymi w spawaniu łukowym?
O: Większość gazów osłonowych (argon, hel) jest nietoksyczna, ale mogą one powodować obniżenie zawartości tlenu w powietrza, którym oddychasz, powodując zawroty głowy, utratę przytomności i nawet śmierć. Podobne zagrożenie może stanowić również tlenek węgla, jeśli jego stężenie w powietrzu przekracza 0,5%.

Odpowiednia wentylacja

P: Jaki jest jeden z najbardziej podstawowych środków ostrożności, które spawacz może podjąć, aby uchronić się przed nadmiernym narażeniem na dymy spawalnicze?
O: Trzymać głowę z dala od skupiska dymów!

P: Gdzie stężenie dymów i gazów jest największe?
O: Stężenie dymów i gazów jest największe w widocznej smudze nad spawanym złączem.

P: W jaki sposób można pozbyć się dymów spawalniczych ze strefy oddychania?
O: Przez stosowanie wentylacji naturalnej lub mechanicznej. Podczas spawania w pomieszczeniach zamkniętych należy stosować wentylatory zamocowane na stałe lub przenośne, oraz ramię odciągowe w miejscu spawania.

P: Jakie środki ostrożności należy podjąć, jeśli nie można zapewnić odpowiedniej wentylacji?
O: Może być konieczne noszenie odpowiedniej maski oddechowej, oznaczonej znakiem CE. Należy zapoznać się z wymaganiami procedury, zawierającą analizę zagrożeń dla konkretnych warunków spawania.

P: Czy przepisy Safety @ Work wymagają, aby przed użyciem przyłbic z aparatem oddechowym zainstalowano na stanowisku pracy środki techniczne lub kontrolne?
O: Przepisy Safety @ Work wymagają, aby na stanowisku pracy zainstalowano środki techniczne lub kontrolne kontroli, a jeśli nie spowoduje to obniżenia narażenia poniżej obowiązujących limitów, należy użyć przyłbic z aparatem oddechowym.

P: Jaka metoda jest używana do dokładnego określenia narażenia spawacza na działanie dymów spawalniczych?
O: Narażenie spawacza może być określone tylko poprzez zlecenie specjaliście pobranie i zbadanie próbki powietrza z miejsca pracy.

P: Kiedy należy przeprowadzić pomiar narażenia spawacza na działanie dymów spawalniczych?
O: Każdego dnia, zgodnie z przepisami Safety @ Work.

P: Jakie środki ostrożności należy podjąć przed spawaniem materiału rodzimego, który jest galwanizowany lub malowany?
O: Jeżeli materiał rodzimy nie może być oczyszczony przed spawaniem, należy ocenić skład chemiczny jego powłoki.

P: Co należy zrobić w przypadku nadmiernego kontaktu z dymem spawalniczym?
O: Natychmiast przerwij spawanie i zaczerpnij świeżego powietrza. Powiadom swojego przełożonego i innych pracowników o zaistniałej sytuacji lub potancjalnym zagrożeniu. Jeśli w dalszym ciągu źle się czujesz, zgłoś się do lekarza. Przed przystąpieniem do pracy upewnij się, że stosujesz się do zaleceń podanych na etykiecie materiału spawalniczego i w karcie charakterystyki SDS oraz sprawdź system odprowadzania dymów i wentylację na stanowisku pracy. Nie rozpoczynaj spawania jeśli zgrożenie nie zostało usunięte.

P: Co oznacza, że zastosowano odpowiednie odciąganie dymów spawalniczych?
O: Twoje miejsce pracy ma odpowiednią wentylację odciągową, jeżeli znajduje się ona jak najbliżej źródła powstawania dymu, spełnia wymagania dotyczące minimalnego przepływu powietrza i innych lokalnych przepisów oraz jest wystarczająca do kontrolowania narażenia pracownika na działanie niebezpiecznych substancji w dymach i gazach spawalniczych (tak, aby nie zostały przekroczone obowiązujące wartości graniczne dla tych substancji).

P: Jakie są najczęściej stosowane wartości graniczne narażenia zawodowego?
O: Wskaźnikowe dopuszczalne wartości narażenia zawodowego (IOELV): wartości narażenia zawodowego dotyczące zdrowia, ustalanymi w oparciu o najnowsze dane naukowe przy uwzględnieniu dostępności technik pomiarowych. Wartości IOELV zostały określone w stosunku do okresu ośmiu godzin, jako średnie ważone w funkcji czasu i określane jako dopuszczalne wartości długoterminowego narażenia.

Dopuszczalne wartości narażenia zawodowego (OEL): dla każdego czynnika chemicznego, dla którego wartość IOELV została ustalona na poziomie Unii Europejskiej, państwa członkowskie UE są zobowiązane do ustanowienia krajowej wartości dopuszczalnej narażenia zawodowego.

Progowa wartość graniczna (TLV): zalecana wartość graniczna narażenia na działanie czynników chemicznych i fizycznych w miejscu pracy, publikowana corocznie przez Amerykańską Konferencję Inspektorów Państwowych Higieny Przemysłowej (ACGIH).

Najwyższa dopuszczalna wartość narażenia (PEL) wartości stężenia średniego ważonego substancji (TWA)

Wartości graniczne ustanowione przez Organizację do spraw Administrowania Zdrowiem i Bezpieczeństwem w miejscu pracy (OSHA) wyrażają maksymalny, dopuszczalny poziom narażenia na czynniki chemiczne lub fizyczny (w USA) w postaci 8-godzinnej średniej ważonej w funkcji czasu.

P: Gdzie można znaleźć obowiązujące wartości graniczne PEL i TLV dla substancji zawartych w dymach spawalniczych?
O: Wartości IOELV i OEL dla związków chemicznych zawartych w drutach i topnikach spawalniczych podane są w karcie charakterystyki SDS Lincoln Electric. Wartości IOELV i OEL dla związków chemicznych w materiale rodzimym i jego powłoce oraz każdym innym materiale mającym związek z procesem spawania, można znaleźć w odpowiednich przepisach krajowych i europejskich.

Ocena środowiska spawania

P: Jakie kroki może podjąć spawacz, aby zidentyfikować niebezpieczne substancje?
O: Powinien zapoznać się z ostrzeżeniami, umieszczonymi na etykiecie produktu oraz przeczytać kartę charakterystyki (SDS) drutu spawalniczego, aby ustalić, na jakie związki chemiczne może być narażony podczas spawania.

P: Gdzie można znaleźć informacje o substancjach zawartych w materiale rodzimym (w tym także jego powłoce)?
O: W karcie charakterystyki SDS producenta.

Kontrola dymów spawalniczych

P: Co to jest wentylacja naturalna?
O: Naturalna wentylacja to przepływ powietrza w miejscu pracy, spowodowany siłami natury. Na zewnątrz jest to zazwyczaj wiatr. Wewnątrz, może to być przepływ powietrza przez otwarte okna i drzwi.

P: Co to jest wentylacja mechaniczna?
O: Wentylacja mechaniczna to wymuszony przepływ powietrza w miejscu pracy, wywołany przez urządzenie elektryczne, takie jak przenośny wentylator lub wentylator zamontowany na stałe w suficie lub ścianie.

P: Czym jest miejscowy odciąg dymów spawalniczych?
O: Jest to urządzenie mechaniczne stosowane do wychwytywania dymów spawalniczych przy łuku lub w jego pobliżu i usuwania zanieczyszczeń z powietrza.

P: Jakie czynniki należy wziąć pod uwagę przy określaniu wymagań dotyczących urządzenia odciągowego?
O: Wentylacja lub odciąg dymów, wymagany do danego zastosowania zależy od takich czynników jak:

- Powierzchnia stanowiska roboczego
- Wyposażenie  stanowiska roboczego
- Liczba spawaczy
- Proces spawania i prąd spawania
- Zastosowane materiały eksploatacyjne (stal niestopowa, stal nierdzewna, stal do napawania itp.)
- Dopuszczalne poziomy (TLV, PEL, itp.)
- Materiał spawany (szczególnie pokryty farbą lub powłoką galwaniczną)
- Naturalny przepływ powietrza
- Wymagania dotyczące zapewnienia podstawowej wentylacji

P: Wymień rodzaje odciągów dymów spawalniczych, stosowanych na stanowisku pracy.
O: Odciąg dymów spawalniczych na stanowisku pracy może być zrealizowany przez jeden z następujących sposobów: regulowane ramiona odciągowe, uchwyty spawalnicze z odciągiem dymów lub kabiny z okapami odciągowymi.

P: Kiedy należy sprawdzać poziom narażenia pracownika na działanie dymów spawalniczych?
O: Poziom narażenia powinien być sprawdzany po zainstalowaniu nowej instalacji wentylacyjnej, gdy proces spawania ulega modyfikacji oraz gdy spawacz sygnalizuje obniżenie komfortu pracy. Kontrola poziomu narażenia powinna być przeprowadzana okresowo.

P: Kiedy należy używać przyłbicy spawalniczej z aparatem oddechowym?
O: W przestrzeniach zamkniętych lub również na zewnątrz, jeżeli nie można stwierdzić, czy poziom zagrożenia nie znajduje sie poniżej wartości granicznych IOELVs i OELs, PEL lub TLV (patrz SDS i lokalne przepisy).